TP.HCM sẽ xây dựng loạt đô thị nén TOD quanh các tuyến metro và đường Vành đai 3

Vào ngày 11/8 vừa qua, Sở Giao thông vận tải TPHCM  đã tổ chức hội nghị về triển khai đề án thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD), hội nghị nhằm lấy ý kiến các sở ngành, địa phương, hướng đến hoàn chỉnh đề án và dự kiến sẽ được trình UBND thành phố vào cuối năm 2023.

Theo đó, Nghị quyết 98 đã cho phép TP HCM thí điểm mô hình TOD, với việc được dùng ngân sách làm dự án đầu tư công độc lập để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho dự án vùng phụ cận nhà ga của các tuyến đường sắt, nút giao Vành đai 3. UBND thành phố cũng được quyết định điều chỉnh mật độ xây dựng, chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật, xã hội tại những dự án này.

Ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP.HCM cho biết cơ chế trên là điều kiện để thành phố điều chỉnh quy hoạch, thu hồi, đấu giá đất vùng phụ cận các đầu mối giao thông lớn để phát triển khu đô thị mới với mật độ dân cư đông, hạ tầng đồng bộ. Mô hình trên cũng giúp khai thác tối đa hiệu quả sử dụng đất trên địa bàn.

* TOD (Transit Oriented Development) là mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng. TOD lấy định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị, đầu mối giao thông làm điểm tập trung dân cư để từ đó hình thành tiếp hệ thống giao thông phân tán. Mô hình này đã phổ biến ở nhiều nước như Hàn Quốc, Singapore nhưng chưa triển khai trong nước.

Xem thêm: TP.HCM được trao cơ chế đặc thù để phát triển thành siêu đô thị

Sở Giao thông vận tải TP.HCM đang lấy ý kiến các sở ngành, địa phương cùng các chuyên gia để hoàn chỉnh đề án TOD trình Uỷ ban nhân dân TP.HCM vào cuối năm 2023.

Theo Sở Giao thông vận tải TP.HCM, thành phố muốn thí điểm mô hình TOD ở khu vực nhà ga Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), các nút giao Vành đai 3, vì đây là hai dự án đang xây dựng, các đầu mối giao thông chính cũng đã xác định. Giai đoạn sau, mô hình trên sẽ được nghiên cứu cho nhiều tuyến đường sắt khác và Vành đai 4, cao tốc TP HCM – Mộc Bài…

Metro số 1 là dự án đường sắt đô thị đầu tiên ở TP HCM, dài gần 20 km, gồm 11 ga trên cao và ba ga ngầm. Phần lớn các nhà ga của tuyến dọc bên xa lộ Hà Nội, nơi đã có mật độ dân cư tập trung lớn. Trong khi tuyến Vành đai 3 đoạn qua TP HCM dài hơn 47 km, với một số nút giao liên thông lớn với các tỉnh xung quanh như Tân Vạn, cao tốc Bến Lức – Long Thành, Long Thành – Dầu Giây, Tỉnh lộ 10…

Xem thêm: Tuyến Metro Bến Thành – Suối Tiên đang được nghiên cứu kéo dài tới Bình Dương, Đồng Nai

Nhiều vị trí tại các nút giao Vành đai 3 sẽ triển khai thí điểm mô hình phát triển đô thị theo hướng phát triển giao thông công cộng. Ảnh minh họa là sơ đồ tuyến Vành đai 3. Ảnh: Minh Hoàng

Sở Giao thông vận tải cho biết mô hình “Đề án TOD” sẽ bao gồm 7 bước:

Bước một là xác định đầu mối giao thông tập trung có thể hình thành mô hình TOD.

Bước hai xác định phạm vi vùng phụ cận của khu vực nhà ga tuyến đường sắt, nút giao Vành đai 3 TPHCM và rà soát quỹ đất, đồ án quy hoạch cần điều chỉnh cục bộ quy hoạch, đánh giá hiện trạng.

Bước ba tổ chức điều chỉnh cục bộ quy hoạch (nếu có). Bước bốn là đề xuất dự án đầu tư công độc lập thực hiện bồi thường để thu hồi đất, phát triển hạ tầng, đô thị.

Bước năm gồm việc thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, đề xuất chủ trương đầu tư trình Hội đồng nhân dân thành phố phê duyệt. Những bước tiếp theo là tổ chức triển khai dự án; tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư các dự án.

Về mô hình “đô thị nén”, theo Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP.HCM, là nơi có mật độ định cư cao, diện tích nhỏ nên chủ yếu phát triển về chiều cao và không gian phía trên. Đây là khu vực có ranh giới rõ ràng với xung quanh và đầy đủ dịch vụ. Tuy nhiên, quãng thời gian thí điểm áp dụng cơ chế mới không dài, chỉ 5 năm nên cần phải đẩy nhanh tiến trình thực hiện.

Trước đó, hôm 13/7/2023, tại cuộc họp thông tin, triển khai Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM Phan Văn Mãi cho rằng trong cơ chế chính sách mới, mô hình phát triển đô thi theo định hướng phát triển giao thông được kỳ vọng giúp TP.HCM tận dụng được không gian dọc các tuyến metro, đường Vành đai 3 TP.HCM.

Người đứng đầu chính quyền TP.HCM cũng nhấn mạnh: “Khơi thông được giao thông là khơi thông được nguồn lực rất lớn cho TP.HCM để giữ vai trò đầu tàu kinh tế. Phát triển đô thị theo tuyến giao thông (TOD) sẽ là mô hình đô thị mới mà TP.HCM theo đuổi, như dọc tuyến Vành đai 3, tuyến metro số 1 Bến Thành – Suối Tiên, tuyến metro số 2 Bến Thành – Tham Lương cùng nhiều tuyến khác trong sắp tới”.

Xem thêm: Đường Vành đai 3 và tiềm năng vượt trội của Vinhomes Grand Park